Chắc hẳn khi gặp một người lớn mà hay nháy mắt, hắng giọng, tặc lưỡi, thậm chí là nói tục, chửi bậy,… bạn sẽ nghĩ ngay rằng đây là những thói quen “xấu” đã hình thành từ lâu. Tuy nhiên, nếu những hành động này xảy ra thường xuyên, không thể kiểm soát thì rất có thể họ đã mắc chứng rối loạn tic ở người lớn cần can thiệp, điều trị sớm.
Tóm tắt bài viết
Dấu hiệu nhận biết chứng rối loạn tic ở người lớn
Tùy vào triệu chứng mà rối loạn tic ở người lớn được chia thành 2 dạng khác nhau, cụ thể như sau:
Rối loạn tic vận động (chiếm khoảng 80%)
Là những rối loạn liên quan đến các chuyển động ngắn hoặc co giật các cơ, lặp đi lặp lại, không kiểm soát được do rối loạn vùng não bộ chỉ huy vận động của cơ thể. Tùy vào mức độ biểu hiện ở các nhóm cơ nhất định mà được chia thành 2 dạng:
Tic vận động đơn giản | Tic vận động phức tạp |
Liên quan đến một nhóm cơ nhất định như:
– Ở mặt: nháy mắt, nhăn mặt, nhếch mép, lè lưỡi, lắc cằm, cau mày,… – Ở cổ: lắc cổ, quay cổ, gập cổ trước sau hoặc sang hai bên… – Ở tay: nhún vai, giật tay, giơ bàn tay hay ngón tay,…) |
Liên quan đến nhiều nhóm cơ, với các biểu hiện như:
– Tự vỗ vào người mình – Đập đầu vào tường – Nhún nhảy tự phát – nhại lại các động tác của người khác,… |
Rối loạn tic âm thanh (chiếm khoảng 20%)
Là những phát âm xuất hiện đột ngột không có mục đích rõ ràng, xảy ra nhanh chóng, lặp lại nhiều lần, không nhịp điệu và thường liên quan đến một nhóm cơ nhất định. Biểu hiện tic âm thanh thường bắt đầu bằng một cảm giác “thôi thúc”, không thoải mái và dường như không thể kiềm chế được, cuối cùng các tic bùng nổ để giải phóng khỏi cảm giác khó chịu. Tic âm thành được chia ra thành 2 dạng với biểu hiện như sau:
Tic âm thanh đơn giản | Tic âm thanh phức tạp |
Là những âm thanh nhanh, ngắn và vô nghĩa như:
– Tiếng ho hắng giọng, e hèm trong cổ họng – Tiếng hét, kêu ré lên – Tiếng rít, gầm gừ, rên rỉ ở cổ họng – Tiếng lẩm nhẩm trong miệng,… |
Ít gặp hơn, người bệnh thường phát ra những âm, những từ không lưu loát và khác thường về nhịp điệu hoặc những câu nói không hoàn chỉnh và không phù hợp với hoàn cảnh:
– Lẩm bẩm, thở rít, càu nhàu, đánh hơi,… – Nhại lại lời người khác – Nói tục, chửi bậy |
Nếu người bệnh mắc kèm cả triệu chứng tic vận động và tic âm thanh thì được gọi hội chứng Tourette, trường hợp này sẽ phức tạp và khó điều trị hơn.
Nguyên nhân gây rối loạn tic ở người lớn là gì?
Cho đến nay, nguyên nhân chính xác gây ra chứng rối loạn tic vẫn chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, một số nghiên cứu cho thấy đột biến gen đóng vai trò nhất định trong việc khởi phát chứng rối loạn tic ở người lớn.
Ngoài ra, sự thay đổi nồng độ các chất dẫn truyền thần kinh như glutamate, dopamine, serotonin,… hoặc những chấn thương vùng đầu, nhiễm trùng não, tổn thương sau phẫu thuật,… cũng có thể là yếu tố làm xuất hiện các biểu hiện tic.
Các nhà khoa học còn nhận thấy rằng, rối loạn tic có liên quan đến yếu tố di truyền, nếu bố, mẹ hoặc cả hai đều bị rối loạn tic thì khả năng di truyền cho con là rất cao. Bởi vậy, có những trường hợp mắc chứng rối loạn tic từ nhỏ nhưng không điều trị kịp thời, các biểu hiện sẽ kéo dài liên tục đến tuổi trưởng thành.
Rối loạn tic ở người lớn nguy hiểm như thế nào?
Rối loạn tic thường không gây nguy hiểm đến tính mạng, tuy nhiên các biểu hiện tic lại ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt và chất lượng cuộc sống hàng ngày của người bệnh. Cụ thể là:
– Khó thành công trong công việc: tình trạng thiếu tập trung, ghi nhớ kém khi bị tic khiến người bệnh khó hoàn thành được tốt nhiệm vụ nên họ thường bị đồng nghiệp, cấp trên đánh giá sai năng lực, gây ảnh hưởng đến sự thăng tiến trong sự nghiệp.
Rối loạn tic ở người lớn khiến họ khó có thể thành công trong công việc
– Dễ bị mọi người xung quanh hiểu nhầm: Rối loạn tic ở người lớn thường ở mức độ nặng, phức tạp, kết hợp nhiều biểu hiện khó kiểm soát như lắc đầu, giật cơ cổ, cơ hàm, nhại lời người khác, hay thậm chí là nói tục, chửi bậy,… Điều này khiến họ thường bị đánh giá không đúng về nhân phẩm, thái độ.
– Gặp khó khăn khi kết giao bạn bè: Người bệnh rối loạn tic khi đến tuổi trưởng thành thường có tâm lý tự ti, e ngại vì những hành vi bất thường của mình. Đây chính là rào cản lớn khiến họ gặp khó khăn trong giao tiếp và kết giao bạn bè.
– Khởi phát các rối loạn thần kinh khác: Không chỉ gây ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống, công việc, người lớn bị rối loạn tic còn có nguy cơ cao mắc kèm các rối loạn thần kinh khác như rối loạn ám ảnh cưỡng chế, rối loạn lo âu, trầm cảm,…
4 phương pháp điều trị rối loạn tic ở người lớn hiệu quả nhất hiện nay
Thuốc hóa dược
Thuốc được xem lựa chọn ưu tiên hàng đầu trong điều trị rối loạn tic ở người lớn. Bởi không chỉ giúp kiểm soát tốt hành vi, cảm xúc mà còn hạn chế các biến chứng có thể xảy ra. Một số thuốc thường được sử dụng gồm thuốc chống động kinh, thuốc giãn cơ, thuốc giảm nồng độ dopamine như fluphenazine, pimozide, risperidone, tetrabenazine, haloperidol… Tuy nhiên, thuốc cũng tiềm ẩn nhiều tác dụng phụ ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh. Do đó, cần sử dụng theo đúng hướng dẫn và thăm khám thường xuyên để đánh giá hiệu quả của thuốc cũng như điều chỉnh liều phù hợp.
Liệu pháp hành vi
Liệu pháp hành vi có thể áp dụng với tất cả đối tượng của bệnh, được nhiều chuyên gia khuyên sử dụng vì mang lại hiệu quả cao. Trong đó “đảo ngược thói quen” là giải pháp thường được áp dụng hiện nay. Bác sĩ sẽ giúp người bệnh nhận thức đúng về tình trạng sức khỏe và thời điểm mà triệu chứng tic xảy ra. Đồng thời, theo dõi tần số, mức độ biểu hiện, xác định tất cả các trạng thái, cảm giác có thể kích hoạt một tic, từ đó tìm một hành động khác thay thế để làm dịu cảm giác khó chịu này.
Ngoài ra, người bệnh nên thư giãn tinh thần bằng cách hít sâu thở chậm, tập yoga, ngồi thiền… tránh căng thẳng, lo lắng quá mức nhằm hạn chế những yếu tố có thể làm cho các triệu chứng tic trở nên trầm trọng hơn
Sản phẩm hỗ trợ từ thảo dược
Bên cạnh việc điều chỉnh hành vi, người bệnh rối loạn tic nên tham khảo kết hợp cùng cốm thảo dược Egaruta để tăng hiệu quả và rút ngắn thời gian điều trị. Với thành phần từ bộ đôi thảo dược Câu đằng, An tức hương có tác dụng trấn tĩnh hệ thần kinh, gián tiếp làm giảm nồng độ Dopamine, giúp điều hòa ổn định hoạt động của hệ thần kinh, nhờ đó cải thiện hiệu quả các biểu hiện của chứng rối loạn tic. Không chỉ vậy, trong cốm Egaruta còn chứa các dưỡng chất bổ não GABA, Taurine, Magie giúp tăng cường chức năng não bộ, cải thiện sự tập trung, chú ý, ghi nhớ tốt hơn. Bởi vậy, đây được xem là giải pháp tối ưu, toàn diện cho người bệnh rối loạn tic.
Ngay từ khi có mặt trên thị trường, cốm Egaruta đã được nhiều chuyên gia đánh giá cao và khuyên dùng. Thực tế cũng đã có hàng ngàn người bệnh rối loạn tic nhờ kiên trì dùng cốm Egaruta mà cải thiện hiệu quả. Bạn có thể lắng nghe chia sẻ của họ tại đây:
Chia sẻ bí kíp trị rối loạn tic hiệu quả
Người bệnh rối loạn tic nên ăn gì, kiêng gì?
Kinh nghiệm trị rối loạn tic hiệu quả từ cốm thảo dược
Kích thích não sâu
Người bệnh sẽ được cấy ghép một thiết bị vào trong não và nó sẽ tạo ra các xung điện gây kích thích hệ thần kinh với mục đích giảm thiểu các rối loạn liên quan đến bệnh. Đây là một trong những liệu pháp hiện đại nhất được sử dụng trong điều trị rối loạn tic ở người lớn hiện nay.
Mặc dù rối loạn tic là bệnh lý thường gặp ở trẻ nhỏ, tuy nhiên do chủ quan trong điều trị mà bệnh kéo dài đến tuổi trưởng thành gây ảnh hưởng đến cuộc sống sinh hoạt hằng ngày. Hi vọng rằng, qua bài viết trên bạn đọc đã có thể hiểu rõ hơn về chứng bệnh này và lựa chọn cho mình được phương pháp điều trị thích hợp nhất.
Ngày đăng: 24/03/2021 | Cập nhật cuối: 31/03/2021