Hậu covid – 19 ở trẻ em là “thuật ngữ” để chỉ một nhóm triệu chứng không rõ căn nguyên, mà trẻ gặp phải sau khi nhiễm covid trên 4 tháng như mệt mỏi, chán ăn, đau đầu, ho, khó thở,… thậm chí là tổn thương đa hệ thống gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, tinh thần trẻ. Cha mẹ cần thật sự “cảnh giác” để sớm phát hiện, ngăn chặn và điều trị kịp thời!
Tóm tắt bài viết
- 1 Có phải tất cả trẻ mắc covid-19 đều bị hậu covid?
- 2 Những di chứng hậu covid – 19 ở trẻ
- 3 Các vấn đề về sức khỏe trẻ thường gặp hậu covid – 19
- 4 Các vấn đề về tinh thần thường gặp hậu covid – 19 ở trẻ em
- 5 Nguyên nhân gây hậu covid – 19 ở trẻ em?
- 6 Khi nào cần đưa trẻ đi khám hậu covid – 19?
- 7 Làm sao để ngăn chặn và điều trị hội chứng hậu covid – 19 ở trẻ em?
Có phải tất cả trẻ mắc covid-19 đều bị hậu covid?
Không phải tất cả trẻ nhỏ khi nhiễm virus SARS-CoV thì đều bị di chứng hậu covid – 19, tỉ lệ này chỉ chiếm khoảng 20 – 40% trẻ em và trẻ vị thành niên. Tuy nhiên, hậu covid – 19 có thể xuất hiện ở bất cứ trẻ nào dù trước đó mắc covid mà không có triệu chứng hoặc có triệu chứng nhẹ. Nhưng thông thường những trẻ lớn, trẻ có tiền sử dị ứng, trẻ mắc bệnh COVID-19 mức độ nặng, điều trị hồi sức có nguy cơ cao bị hội chứng hậu covid – 19 hơn.
Những di chứng hậu covid – 19 ở trẻ
Hội chứng hậu covid – 19 ở trẻ em có thể gây tổn thương ở nhiều cơ quan như hô hấp, tim mạch, thần kinh,… và chủ yếu là các vấn đề sau:
Hội chứng viêm đa hệ thống (MIS – C) hậu covid – 19 ở trẻ em
Hội chứng viêm đa hệ thống là tình trạng các bộ phận cơ thể như tim, phổi, thận, não, da, mắt hoặc cơ quan tiêu hóa bị viêm hậu covid-19 với các biểu hiện như:
– Sốt cao 39- 41 độ liên tục, uống thuốc hạ sốt không có tác dụng.
– Nôn, đau bụng, tiêu chảy, mắt đỏ, lưỡi đỏ, da phát ban (đỏ ửng)
– Tim đập nhanh, chóng mặt hoặc choáng váng
– Li bì, lơ mơ, co giật, phù chân, phù mí mắt, tiểu ít.
Tình trạng này chỉ xuất hiện ở trẻ em, chưa có ghi nhận ở người lớn và có thể gặp ở cả những trẻ bị covid – 19 không triệu chứng hoặc bệnh nhẹ đã khỏi, sau 2 – 4 tuần mới khởi phát. Viêm đa hệ thống mặc dù ít gặp, nhưng rất nguy hiểm do có thể gây tổn thương nhiều cơ quan, đe dọa tính mạng của trẻ.
Viêm đa hệ thông là di chứng hậu covid – 19 nguy hiểm ở trẻ em
Các vấn đề về sức khỏe trẻ thường gặp hậu covid – 19
– Vấn đề về hô hấp: Phổi là cơ quan hay bị tổn thương khi nhiễm covid 19 và gây nhiều biểu hiện có thể kéo dài 3 tháng hoặc lâu hơn như ho, khó thở, hụt hơi khi vận động mạnh,…
– Vấn đề về tim mạch: Hậu covid-19 trẻ có thể gặp các biểu hiện như đau ngực, khó thở, nhịp tim không đều, hồi hộp, đánh trống ngực,… Nghiêm trọng hơn là tình trạng viêm cơ tim, suy tim, nhồi máu cơ tim, đột quỵ hoặc đột ngột ngừng tim,…
– Mệt mỏi, đau nhức đầu: Trẻ thường bị đau đầu, mệt mỏi, sức chịu đựng kém, yếu chân tay, đi lại khó khăn và hay bị đau cơ khớp,… hậu covid – 19.
– Rối loạn tiêu hóa: Trẻ có thể bị chán ăn, sút cân, tiêu chảy, đau bụng, buồn nôn, nôn ói thường xuyên.
Các vấn đề về tinh thần thường gặp hậu covid – 19 ở trẻ em
– Giảm tập trung, ghi nhớ: Nhiều trẻ hậu covid – 19 thường hay quên, đãng trí và gặp nhiều khó khăn trong học tập như đọc chậm, ngắt quãng, chữ viết xấu đi,… khiến kết quả học tập sa sút.
– Rối loạn lo âu, stress, trầm cảm: Trẻ hậu covid – 19 có thể gặp tình trạng buồn bã, lo lắng, sợ hãi, stress quá mức, trầm cảm, nặng hơn có thể phát sinh hành vi gây rối, chống đối, bạo lực, hoặc có ý định tự tử.
– Rối loạn giấc ngủ: Hậu covid-19 nhiều trẻ gặp tình trạng mất ngủ, khó vào giấc, ngủ ít hơn bình thường, hay gặp ác mộng, thậm chí là không ngủ được.
Trẻ thường bị thiếu tập trung, ghi nhớ kém hậu covid – 19
Nguyên nhân gây hậu covid – 19 ở trẻ em?
Theo tổ chức Y tế Thế giới đánh giá đây là tình trạng chưa có căn nguyên, kết hợp nhiều yếu tố bao gồm đặc điểm của virus, yếu tố miễn dịch, di chứng sau điều trị hồi sức tích cực. Một số yếu tố khác cũng có thể gây ra triệu chứng hậu covid – 19 gồm:
– Virus tồn tại lâu hơn bình thường do phản ứng miễn dịch không hiệu quả.
– Thể lực trẻ yếu do thiếu vận động khi ốm
– Stress hậu sang chấn hoặc di chứng tâm thần khác, đặc biệt ở trẻ đã có tiền sử lo âu, trầm cảm, mất ngủ hoặc các rối loạn thần kinh khác (tăng động giảm chú ý, tự kỷ,…)
– Giảm trao đổi Oxy do hậu quả của các cục máu đông dai dẳng, sự hình thành các kháng thể tự miễn sau nhiễm virus.
Khi nào cần đưa trẻ đi khám hậu covid – 19?
Cha mẹ cần đưa con đi khám ngay nếu trong và sau 4 tuần kể từ ngày trẻ nhiễm covid – 19 mà xuất hiện các triệu chứng mệt mỏi kéo dài, đau đầu, đau nhức cơ khớp, ho, khó thở,… đặc biệt là khó thở khi vận động gắng sức, rụng tóc, mất mùi vị, giảm tập trung, lú lẫn, rối loạn giấc ngủ,…
Làm sao để ngăn chặn và điều trị hội chứng hậu covid – 19 ở trẻ em?
Thuốc tây y trong điều trị hội chứng hậu covid – 19
Các loại thuốc | Lưu ý khi sử dụng |
Thuốc hạ sốt: Paracetamol (Acetaminophen) dạng viên nén, viên sủi, gói bột pha với nước, viên đặt hậu môn,… | – Dùng khi trẻ sốt từ 38.5 độ C trở lên, và có thể dùng khi chớm sốt (37.7 – 38.2 độ C) nếu trẻ có tiền sử sốt co giật.
– Liều dùng: 10 – 15 mg/kg/lần, cách 4 – 6 giờ nếu sốt lại. – Tổng liều tối đa: < 4000mg/ngày |
Thuốc giảm ho, long đờm | – Ưu tiên sử dụng các dạng sản phẩm có thành phần thảo dược hoặc viên ngậm
– Trẻ ho khan nhiều: dùng thêm dextromethophan, Noscapin – Trẻ ho đờm nhiều: dùng thêm carbocystein, bromhexin, acetylcystein, ambroxol |
Men vi sinh | – Sử dụng khi trẻ có biểu hiện tiêu chảy, chán ăn,… để bổ sung vi khuẩn có lợi cho đường tiêu hóa. |
Các loại vitamin (C,D) và kẽm | – Sử dụng để tăng cường sức đề kháng, giúp trẻ mau chóng hồi phục sức khỏe |
Oresol bù nước, điện giải | – Sử dụng khi trẻ bị sốt cao, tiêu chảy, nôn gây mất nước, rối loạn điện giải, mệt mỏi |
Nước muối sinh lý | – Rửa mũi họng cho trẻ nhằm vệ sinh đường hô hấp, hạn chế nguy cơ nhiễm khuẩn và giảm biểu hiện sổ mũi, tịt mũi. |
Thuốc giúp giảm triệu chứng hậu covid – 19 ở trẻ em
Giải pháp giúp ngăn ngừa di chứng trên hệ thần kinh
Với những di chứng trên hệ hệ kinh hậu covid – 19 như rối loạn giấc ngủ, lo âu, trầm cảm,… chỉ khi biểu hiện quá nặng, kéo dài thì bác sĩ mới chỉ định một số thuốc an thần, chống trầm cảm, lo âu. Còn trong giai đoạn đầu, thường ưu tiên các sản phẩm từ thảo dược như bình vôi, lạc tiên, tâm sen,… giúp trẻ dễ ngủ, giảm lo âu hay các thuốc bổ não chứa DHA, GABA, Ginkgo biloba,… giúp cải thiện khả năng tập trung, ghi nhớ ở trẻ.
Bên cạnh đó, các chuyên gia khuyên phụ huynh tham khảo cho con sử dụng cốm thảo dược Egaruta để làm giảm và ngăn ngừa các di chứng trên hệ thần kinh. Sản phẩm chứa bộ đôi thảo dược Câu đằng, An tức hương có tác dụng trấn tĩnh hệ thần kinh, ổn định hoạt động dẫn truyền, đồng thời cung cấp các dưỡng chất thiết yếu cho sự phát triển não bộ như GABA, Taurine, Magie, mang lại nhiều lợi ích tích cực cho trẻ hậu covid – 19 cụ thể như sau:
– Tăng cường chức năng não bộ, cải thiện sự tập trung, ghi nhớ.
– Giảm lo âu, căng thẳng, rối loạn cảm xúc, khó kiểm soát hành vi
– Cải thiện giấc ngủ, giúp trẻ ngủ ngon và sâu giấc.
– Ngăn chặn cơn co giật, động kinh do viêm đa hệ thống
Có thể bạn quan tâm:
Hướng dẫn cách sử dụng cốm Egaruta để đạt hiệu quả tối ưu
Hậu covid – 19 có thể gây nhiều di chứng nguy hiểm cho trẻ em, bởi vậy cha mẹ cần hiểu rõ để nhanh chóng có hướng xử trí, điều trị kịp thời. Và nếu còn bất cứ điều gì thắc mắc về vấn đề hậu covid – 19 ở trẻ em, phụ huynh có thể liên hệ đến số 0988.024.366 để được các chuyên gia tư vấn trực tiếp.
Tác giả: Dược sĩ Cao Thủy