Theo ước tính hiện nay có khoảng 3% dân số mắc phải bệnh hẹp van 3 lá, phổ biến nhất là ở những khu vực có tỷ lệ mắc bệnh thấp khớp cao. Vậy mối quan hệ giữa hẹp van 3 lá và bệnh thấp khớp là gì? Làm thế nào để phát hiện sớm và điều trị bệnh hiệu quả?
Tóm tắt bài viết
Hẹp van 3 lá là bệnh gì?
Hẹp van 3 lá có thể là kết quả của sự thay đổi hình thái các lá van hoặc ảnh hưởng từ cơ tim bị biến dạng, khiến cho van 3 lá nằm giữa tâm nhĩ phải và tâm thất phải không thể mở rộng. Điều này làm cản trở dòng máu từ nhĩ phải xuống thất phải. Bệnh thường đi kèm với những vấn đề ở van 2 lá và van động mạch chủ.
Hình ảnh tim bị hẹp van 3 lá
Nguyên nhân gây hẹp van 3 lá
Nguyên nhân gây hẹp van 3 lá phổ biến nhất là do biến chứng của sốt thấp khớp. Khi đó, các lá van trở nên dày, xơ cứng, các dây chằng van tim ngắn lại khiến cho van không thể mở rộng. Ngoài ra, hẹp van 3 lá còn có thể do một số nguyên nhân hiếm gặp khác như:
- Hội chứng Carcinoid
- Viêm nội tâm mạc
- Xơ hóa nội mạc
- Bệnh lupus ban đỏ hệ thống
- Bệnh teo cơ 3 lá bẩm sinh.
Triệu chứng hẹp van 3 lá thường gặp
Hẹp van 3 lá không chỉ làm giảm lưu lượng máu từ nhĩ phải xuống thất phải mà kéo theo đó là tình trạng ứ máu tại nhĩ phải và hệ tĩnh mạch, đồng thời làm giảm lưu lượng máu từ thất phải ra động mạch phổi để trao đổi oxy. Kết quả là người bệnh có thể gặp phải một số triệu chứng như:
- Phù ngoại biên: biểu hiện rõ nhất là sưng phù bàn chân, bụng (do ứ máu tại gan). Nguy cơ phù tăng lên nếu người bệnh có mắc kèm rung tâm nhĩ.
- Mệt mỏi, da lạnh: do cơ thể không được nhận đủ máu giàu oxy và chất dinh dưỡng, đặc biệt là những cơ quan quan trọng như não bộ.
- Khó thở, ho khan: có thể xảy ra nhưng thường không nghiêm trọng, trừ khi người bệnh có bệnh van 2 lá mắc kèm.
- Cảm nhận rõ mạch đập ở cổ khi đặt ngón tay vào.
Chẩn đoán hẹp van 3 lá
Bằng những phương pháp sau, bác sỹ sẽ chẩn đoán chính xác bệnh hẹp van 3 lá và mức độ hẹp van để từ đó đưa ra hướng điều trị phù hợp:
- Nghe tim phổi bằng ống nghe
- Siêu âm tim
- Chụp X – Quang tim phổi
- Chụp cộng hưởng từ MRI
- Đặt ống thông tim
Điều trị hẹp van 3 lá
Dùng thuốc
Thuốc không thể tác động để sửa chữa những biến dạng của van tim 3 lá nhưng lại có thể giảm nhẹ các triệu chứng và phòng ngừa biến chứng cho người bệnh. Các nhóm thuốc thường dùng là:
- Thuốc chống loạn nhịp tim: Nhóm glycoside như digoxin kích thích trực tiếp trên cơ tim làm tăng lực co bóp, kích thích lên xoang động mạch cảnh để điều chỉnh nhịp tim.
- Thuốc kháng sinh: để dự phòng sốt thấp khớp, viêm nội tâm mạc, nhiễm khuẩn đường hô hấp…
- Thuốc chống đông máu: giúp dự phòng cục máu đông gây tắc mạch nhằm ngăn ngừa các biến chứng từ cục máu đông như nhồi máu cơ tim, đột quỵ, thuyên tắc phổi.
Phẫu thuật
Thông thường, phẫu thuật van 3 lá thường kèm theo khắc phục các bất thường khác ở tim. Rất hiếm khi phẫu thuật được tiến hành chỉ để điều trị hẹp van 3 lá, trừ khi người bệnh đã có những dấu hiệu suy tim. Các phương pháp phẫu thuật đang được áp dụng hiện nay là:
- Sửa van 3 lá: Các lá van 3 lá bị xơ cứng, sùi hóa sẽ được cắt sửa lại để khôi phục khả năng đóng mở của van.
- Nong van 3 lá: Bóng nong ở đầu một ống thông sẽ được luồn theo đường mạch máu đến vị trí van 3 lá để mở rộng vòng van.
- Thay van 3 lá: Áp dụng cho trường hợp bị van tim 3 lá bị hư hỏng nặng, sửa van cũng không thể cải thiện tình trạng bệnh. Có 2 loại van được dùng để thay thế là van nhân tạo (làm bằng kim loại) và van sinh học (van tim lợn, bò hoặc từ người hiến tặng). Thay van có thể thực hiện bằng ống thông tim theo đường mạch máu mà không cần mổ phanh lồng ngực, cách này sẽ làm giảm nguy cơ biến chứng phẫu thuật như chảy máu, nhiễm trùng…
Sử dụng sản phẩm thảo dược hỗ trợ điều trị hẹp van tim
Trong những trường hợp dùng thuốc nhưng triệu chứng vẫn không được cải thiện nhiều, các chuyên gia Tim mạch khuyến cáo người bệnh sử dụng kết hợp cùng những sản phẩm hỗ trợ điều trị hở van chứa các thảo dược có hoạt tính giãn mạch, chống đông máu như Bồ hoàng, Hoàng bá, Natto… để thúc đẩy lưu thông máu qua van, đẩy lui các triệu chứng do ứ trệ tuần hoàn do hẹp van 3 lá gây ra như khó thở, phù chi, mệt mỏi. Đây cũng là giải pháp giúp bác Nghề (0868.906.004 – Xóm Can, xã Hương Gián, huyện Yên Dũng, tỉnh Bắc Giang) điều trị hiệu quả bệnh van tim của mình, bạn có thể lắng nghe chia sẻ của bác qua video dưới đây:
Bí quyết trị bệnh van tim bằng thảo dược
Vương Tâm Thống – sản phẩm thảo dược hỗ trợ điều trị hẹp van tim
Lối sống khoa học cho người bị hẹp van 3 lá
Để phòng ngừa hẹp van 3 lá tiến triển và tăng hiệu quả kiểm soát các triệu chứng của hẹp van 3 lá, người bệnh cần lưu ý:
- Ăn uống khoa học: Ăn nhạt, giảm bớt đường, mỡ và nội tạng động vật, đồ ăn chiên xào nhiều dầu mỡ… Ưu tiên ăn bổ sung nhiều rau quả tươi; các loại thịt trắng như gia cầm, cá tươi; các loại hạt ngũ cốc nguyên cám như gạo lứt, yến mạch…
- Bỏ hút thuốc lá, thuốc lào và hạn chế sử dụng các chất kích thích như rượu bia, nước tăng lực, trà đặc…
- Duy trì thói quen vận động thể lực 30 phút/ngày với các bài tập vừa sức như đi bộ nhẹ, yoga, thiền…
- Giữ vệ sinh răng miệng, điều trị các bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp.
Hẹp van 3 lá có thể được điều trị tốt hay không còn phụ thuộc rất nhiều vào ý thức tuân thủ điều trị của người bệnh. Họ cần xây dựng lối sống khoa học và nghiêm túc thực hiện để sớm đạt được mục tiêu điều trị mong muốn.