Tụt huyết áp có thể xảy đến một cách đột ngột với bất kỳ ai và trong bất cứ hoàn cảnh nào mà không hề có dấu hiệu cảnh báo trước. Chính vì vậy, hiểu rõ về nguyên nhân tụt huyết áp sẽ là chìa khóa giúp bạn chủ động xây dựng kế hoạch phòng và trị tối ưu để đẩy lùi mọi tai biến nguy hiểm. Cùng tìm hiểu thông tin chi tiết hơn tại bài viết dưới đây.
Tóm tắt bài viết
Nguyên nhân tụt huyết áp là gì? – Điểm mặt những thủ phạm chính
Chỉ số huyết áp của cơ thể thường thay đổi theo vị trí, thời điểm đo trong ngày, đồng thời, nhịp thở, tâm lý, thể trạng, chế độ ăn uống hay các thuốc đang sử dụng cũng sẽ ảnh hưởng nhất định đến kết quả trên máy đo. Ở người khỏe mạnh, huyết áp thường dao động thấp hơn 120/80 mmHg. Tuy nhiên, dưới tác động của một số điều kiện nhất định, huyết áp giảm đột ngột xuống dưới 90/60 mmHg khiến người bệnh rơi vào trạng thái đau đầu, hoa mắt, chóng mặt, choáng váng, thậm chí là ngất xỉu. Tình trạng nguy hiểm này được gọi là tụt huyết áp, thường xảy ra do một số nguyên nhân sau:
Mất nước:
Sốt cao, nôn mửa, tiêu chảy, lạm dụng thuốc lợi tiểu, tập thể dục gắng sức… khiến cơ thể mất đi một lượng nước lớn. Những người bị mất nước nhẹ có thể chỉ cảm thấy khát và khô miệng. Tuy nhiên, mất nước từ trung bình đến nặng sẽ làm giảm thể tích máu tuần hoàn và gây tụt huyết áp thế đứng. Trong trường hợp mất nước kéo dài và nghiêm trọng có thể dẫn đến nhầm lẫn, suy thận, nhiễm toan, sốc, hôn mê, thậm chí là tử vong.
Mất máu:
Là một nguyên nhân tụt huyết áp khác có liên quan đến giảm thể tích máu tuần hoàn trong cơ thể. Tình trạng này có thể xảy ra do tai nạn, chấn thương, biến chứng phẫu thuật, viêm loét, khối u đường tiêu hóa hoặc phình vỡ động mạch chủ gây mất máu nhanh và nghiêm trọng.
Bệnh lý tim mạch:
Một số bệnh tim như suy tim, bệnh mạch vành, nhồi máu cơ tim, hẹp/hở van tim, nhịp tim chậm, viêm cơ tim, viêm màng ngoài tim… làm suy yếu khả năng bơm máu của tim, cung lượng tim giảm khiến người bệnh dễ bị tụt huyết áp.
Viêm tụy cấp:
Trong viêm tụy cấp, chất dịch thoát khỏi lòng mạch, tràn vào các mô bị viêm xung quanh tuyến tụy và ổ bụng khiến thể tích máu giảm đột ngột gây ra cơn tụt huyết áp
Tác dụng phụ của thuốc:
Tụt huyết áp có thể là tác dụng không mong muốn của một số thuốc sau:
- Thuốc điều trị cao huyết áp như thuốc ức chế men chuyển, thuốc đối kháng thụ thể Angiotensin II, thuốc chẹn kênh canxi… gây giãn mạch khiến huyết áp giảm quá mức, đặc biệt là ở người cao tuổi
- Thuốc chẹn kênh canxi, thuốc chẹn beta giao cảm, thuốc trợ tim digoxin… làm chậm nhịp tim
- Thuốc lợi tiểu gây mất dịch và giảm lượng máu tuần hoàn do đi tiểu nhiều lần
- Thuốc chống trầm cảm, thuốc điều trị Parkinson, rối loạn cương dương…
Ngoài ra, độc tính của rượu hoặc các chất gây nghiện như ma túy, thuốc lắc… cũng là nguyên nhân tụt huyết áp khác.
Rối loạn nội tiết:
Một số bệnh lý nội tiết như suy giáp, suy tuyến thượng thận, hạ đường huyết do tiểu đường… làm thay đổi nồng độ các hormon tham gia điều hòa huyết áp của cơ thể dẫn đến hạ huyết áp
Nhiễm khuẩn huyết gây sốc:
Sốc nhiễm trùng là tình trạng nghiêm trọng, xảy ra khi vi khuẩn từ những ổ nhiễm khuẩn ở ngoại vi xâm nhập trực tiếp vào máu, giải phóng độc tố khiến huyết áp giảm sâu đe dọa tính mạng kèm theo tổn thương chức năng nhiều cơ quan khác.
Sốc phản vệ:
Là phản ứng dị ứng nghiêm trọng gây ra bởi một số tác nhân như thuốc, thực phẩm, côn trùng, phấn hoa… Triệu chứng điển hình là khó thở, nổi mề đay, sưng lưỡi, sưng họng, đau bụng, ói mửa, tụt huyết áp nguy hiểm. Nếu không được cấp cứu kịp thời người bệnh có thể tử vong nhanh.
Phản ứng vasovagal:
Phản ứng vasovagal thường được kích hoạt bởi cảm xúc sợ hãi, căng thẳng hoặc đau đớn quá mức, khiến dây thần kinh phế vị tăng giải phóng các chất hóa học làm giãn mạch, chậm nhịp tim và hậu quả là hạ huyết áp.
Tụt huyết áp tư thế:
Huyết áp giảm đột ngột khi thay đổi tư thế nhanh, chẳng hạn như chuyển từ ngồi hoặc nằm sang đứng lên do phản xạ nâng huyết áp của cơ thể kém nhạy. Tụt huyết áp tư thế hay gặp ở người cao tuổi, người bệnh huyết áp thấp, tiểu đường.
Nhầm lẫn tín hiệu giữa não và tim:
Là nguyên nhân tụt huyết áp thường gặp ở những người trẻ khỏe mạnh, hay còn được gọi là hạ huyết áp qua trung gian thần kinh. Huyết áp giảm thấp khi đứng lâu do hệ thần kinh tự chủ phản ứng sai, từ đó phát ra tín hiệu khiến tim đập chậm lại và giãn các tĩnh mạch.
Giải pháp phòng và điều trị tụt huyết áp bền vững
Việc điều trị tụt huyết áp sẽ tùy thuộc vào nguyên nhân cơ bản gây ra, nếu giải quyết tốt các bệnh lý nền bạn có thể ngăn chặn được cơn tụt huyết áp xảy đến. Bên cạnh đó, yếu tố thuộc về lối sống cũng đóng vai trò quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả điều trị. Các chuyên gia khuyến cáo người bệnh nên thực hiện theo những lời khuyên dưới đây:
- Thay đổi tư thế từ từ, vận động nhẹ nhàng chân tay mỗi khi nằm hoặc ngồi ở một vị trí lâu sau đó đứng dậy
- Ngủ đúng giờ, đủ giấc trung bình 8 tiếng/ngày, tránh việc thức quá khuya, nên đi ngủ vào những thời điểm giống nhau trong ngày
- Duy trì tập luyện thể dục đều đặn để tăng cường tuần hoàn máu và giải tỏa căng thẳng. Bạn có thể lựa chọn những bài tập vừa sức như đi bộ, yoga, bơi lội, đạp xe, thiền…
- Tăng cường những thực phẩm giàu chất dinh dưỡng, tốt cho máu như thịt lườn gà, thịt bò, cá biển, hải sản có vỏ, trứng, đậu đỗ, củ dền, táo, lựu, trái cây có múi, rau lá màu xanh đậm…
- Ăn mặn hơn bình thường, lượng muối được khuyến cáo là 10 – 15 g/ngày. Tuy nhiên, cần thận trọng hơn nếu bạn bị suy tim, suy thận
- Chia nhỏ 5 – 6 bữa ăn/ngày thay vì 3 bữa như bình thường, không bỏ bữa đặc biệt là bữa sáng, tránh ăn quá no và dành thời gian nghỉ ngơi sau khi ăn
- Uống đủ nước trung bình 1,5 – 2 lít/ngày, một số loại đồ uống như trà gừng, nhân sâm, nước nho, cam thảo, cà phê… có tác dụng làm tăng huyết áp tạm thời
- Bổ sung thêm viên uống thảo dược chuyên hỗ trợ điều trị huyết áp thấp, điển hình như thực phẩm bảo vệ sức khỏe Hồng Mạch Khang. Sự kết hợp của bộ 3 thảo dược Đương quy, Xuyên tiêu, Ích trí nhân có trong sản phẩm sẽ giúp bổ máu, kích thích tủy xương sinh hồng cầu, tăng cường tuần hoàn lưu thông máu khắp cơ thể và thúc đẩy khả năng tự điều hòa huyết áp của hệ thần kinh dịch thể, từ đó huyết áp duy trì ổn định, đồng thời các triệu chứng hoa mắt, chóng mặt, đau đầu, mệt mỏi cũng nhanh chóng cải thiện.
Rất nhiều người nhờ kết hợp giữa chế độ ăn uống, sinh hoạt hợp lý cùng với sử dụng sản phẩm thảo dược này mà đến nay những cơn tụt huyết áp đã không còn nữa. Chia sẻ dưới đây của chị Thảo (0912205861 – phường Vĩnh Phúc, Ba Đình, Hà Nội) sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn:
Bí quyết đẩy lùi tụt huyết áp của chị Thảo
Đương quy – Giải pháp vàng giúp đẩy lùi huyết áp thấp hiệu quả
Hồng Mạch Khang – Lựa chọn tốt cho người huyết áp thấp, thiếu máu, suy nhược cơ thể